Rus Sofra Adabı

Uçsuz bucaksız toprakları, yüzyıllardır birlikte yaşayan halklarıyla Rusya’da sofra adabı bölgelere göre farklılık gösterebilmektedir. Bölgede sert yaşam koşullarından ve farklı coğrafik özelliklerden kaynaklı olarak zaman içerisinde farklı davranış kuralları benimsenmiş. Örneğin yüzyıllar önce yaşlılar yangın gibi bir durumda ilk önce evden çıkabilsin diye yemek masasının kapıya en yakın yerine otururlar. Yanı sıra diğer pek çok kültürde olduğu gibi yemeğe temiz kıyafetlerle katılmak, yüksek sesle konuşmamak da sofra adabının önde gelen kurallarının başında gelir.

Dönemin Rus ziyafet masalarında başlangıç çorbadır. İklimsel yapısı nedeniyle daha çok kök sebzelerin yetiştiği ve çoğu kez et suyu ve bu sebzelerin birleşimiyle yapılan çorbaların servis edildiği bu sofralarda, et ürünleri de ağırlıktadır. Dana böbreği vb sakatatlardan yapılmış yemeklerin de yendiği sofralarda, ana yemek öncesi sıcak ve soğuk atıştırmalıklar servis edilir. Bu atıştırmalıklar hardal vb soslarla birlikte tüketilirken ana yemek yanında genellikle salata da bulunur.

Evlerin çoğunda mutfak, koku yalıtımını sağlayabilmek için evin dışında ayrı bir yapıdır. Köklü ailelerin hemen hepsinde evin iki üç jenerasyonluk geçmişini bilen ve evin idaresini üstlenen kıdemli uşaklar bulunur. Bu kahya ya da uşağın idaresinde genç hizmetliler çalışır. Bu kahyalar ceket, beyaz eldiven ve boyun bağı kullanırlar. Dışarı giysileri de mesleklerini belirtecek biçimdedir. Hizmetçiler, göğüs kısmından düğmelenerek giysiye tutturulan önlükler kullanırlar.

Kvas, içinde üzüm de bulunan mayalı bir içecektir. Bira benzeri ama mayalamak için kullanılan ekmeğin rengine de bağlı olarak koyu renkte olabilen bu içecek alkol oranı hayli düşük olduğundan alkolsüz kabul edilir. Su kadar yoğun olarak tüketilen ve Rusların votkadan sonra milli içeceği sayılan kvas, özellikle yaz aylarında, susuzluğun giderilmesi için sıklıkla kullanılır.

Servis babadan veya evin en yaşlı erkeğinden başlayarak ilerler. Şarap ve votkanın önemli yer tuttuğu Rus sofralarında cam sürahi ile servis edilen Votka, küçük tek içimlik cam bardaklarda servis edilir. Votka içtikten sonra sofrada bulunan ekmeği koklamak, görülen bir alışkanlıktır. Sıklıkla tüketilen çay mutlak surette semaverde demlenir ve genellikle porselen fincanlarda servis edilir. Su servisi için de genellikle porselen sürahi ve fincanlar kullanılır.

Ev sahibinin ikramından memnun kalındığını göstermek için tabakta biraz yemek bırakmak geleneksel bir davranış.

Votka şerefe kaldırılmadan ve bardaklar birbirine dokundurulmadan içilmiyor, yemeğe başlanmıyor.

Eğer oturma düzeni bir erkek bir kadın şeklinde ise kadının içkisi erkek tarafından dolduruluyor.

Yemek servisine masadaki en yaşlı kişiden başlanıyor.

Tabağınızdaki yemek bittikten sonra davetlinin dile getirmesine gerek kalmadan servisi yenilemesi normal bir durumdur.

Yemeğe ev sahibi başlamadan önce başlanmıyor.

Yemek yerken başkasının tabağına bakmak kabalık olarak algılanıyor.

Masadan alınan her yemeğin ardından yemekle ilgili kompliman yapılması, yemeği yapan kişiyi onore etmesi hoş karşılanıyor.

Yemek yerken dirseklerin masaya konulmaması gerekiyor.

Yemekte ekmek sosa batırılarak yenilebiliyor.

Yemek esnasında ellerin görülebilecek şekilde açıkta tutulması; bacağın üstünde durmaması gerekiyor.

Özellikle evde yenilen yemeklerde resmiyetten uzak rahat davranışlar gösterilebiliyor.

Bir lokmada yenilecek yiyeceklerin yeniden küçük parçalara ayrılması hoş karşılanmıyor.